Hayatımız bizi bazen hayal kırıklığına uğratır bazen hiç ummadığımız anda bize güzel sürprizler yaşatır. İnsanlar hayatları boyunca birçok şey için beklenti içinde olabilirler. Çocukken ailemizin bize güzel oyuncaklar almasını bekleriz, okula başlayınca sınavlardan yüksek not almayı bekleriz, hayattan iyi bir iş, sağlık, para gibi bir çok beklentiye sahip oluruz. Herkesin hayattan, insanlardan, olaylardan beklentisi elbette farklılık gösterir. Hayatımızın her alanında yaşadığımız beklentinin en basit şekildeki tanımı, ‘bir olgunun sonunda olması umulan, gerçekleşmesi beklenen şey’ (TDK).

Beklentilerimizin bizi ne kadar mutlu ettiği ya da ne kadar üzdüğü, beklediğimiz şeylere verdiğimiz önem ve değerle de ilgilidir. Beklediğimizin gerçekleşmesi ya da iyi bir sonuç bizi çok mutlu edebilir, sevindirebilir fakat daha kötü bir sonuç mutsuzluk, anksiyete ve depresyon gibi durumlara sebep olabilir. Hayatın her zaman istediğiniz gibi olmasını beklemeniz hayal kırıklığına yol açacaktır çünkü hayat her zaman istediğiniz gibi gitmeyecektir. Beklentilerin yerine gelmemesi ya da diğer insanların onlardan beklediğiniz gibi davranmaması durumunda hayal kırıklığı ve kızgınlık yaşarız. (Marianne @ Along the Side of the Road, 2016). Eminim ki çoğu insan 2020 yılına girerken bir sürü beklentiye sahipti. Belki bir seyahat, belki farklı insanlarla tanışmak, yeni bir okula başlayacak olmanın heyecanı ve de en önemlisi elbette sağlıklı bir yıl. 2020 yılı ile birlikte hayatımıza giren Covid-19 virüsü çoğumuzun beklentilerinin, umutlarının bir nebze olsa da beklemesine yol açtı ve çoğumuzda kaygı, mutsuzluk, ümitsizlik gibi hislere yol açtı. 

2020 yılı için olan beklentilerimizin gerçekleşmemesi bizleri hayal kırıklığına uğratmış olabilir fakat insanoğlu her zaman ‘umut’ etmek ister. Yeni yıl hepimiz için yeni hedefler, yeni hayaller ve yeni beklentiler demek aslında. Umut; istemek, istekleri gerçekleştirmek için yeni yollar bulmak ve vazgeçmemektir. Bu nedenle yaşamda karşılaşılan güçlüklerle baş etmede, olumsuz koşulları iyileştirmede ve hayalleri gerçek kılmada umutlu olmak çok önemlidir (Fromm, 1868). Yeni yılın yaklaşmasıyla ‘umut’ etmek geleceğe yönelik yeni planlar belirlemeyi, yeni hedefler koymayı, yapamadıklarımızı yapabilmek için yeni yollar aramayı, motivasyonumuzu yükseltmeyi, cesaret etmeyi sağlarken, geçmişe bağlı kalmamızı engeller. Aynı zamanda umut fiziksel ve psikolojik olarak iyi hissetmemize yardımcı olur. Umutsuzluk kişiye çaresiz, sinirli, mutsuz, isteksiz, kendine ve hayata karşı inançsızlık hissi verir. Aynı zamanda umutsuzluk yaşayan kişilerin hayal kurma, hedef koyma ve problem çözme yeteneğinde azalma yaşanır. Bu kişiler hayatından zevk almamaya başlar ve bu durum kişiyi yapmayı sevdiği aktiviteleri bile yapmak istememesini sağlar, bu yüzden depresyon ve kaygı oluşabilir. Umut etmek, özellikle mutsuz hissederken ya da motivasyonumuz olmadığında zor olabilir. Böyle durumlarda içimizdeki umudu bir nebze de olsa yeşertmek adına şunları deneyebilirsiniz:

-Umudun oluşamamasındaki engelleyici düşünce ve davranışları fark edip sebebini düşünmek

-Geçmişteki başarıları düşünüp ve bulup tekrar motivasyonunuzu artırmak

-Mükemmeliyetçilik gibi amaca ulaşmayı engelleyen etmenleri fark etmek

-Mevcut olan umut dolu tutumları fark etmek, altını çizmek

-Bir yakınınız ile konuşup o kişinin umut ettiklerini dinlemek ve kendinizinkileri paylaşmak

Sanırım çoğumuz 2020 yılının bitmesiyle her şeyin daha iyi olacağını düşünüyoruz. Çünkü 2020 yılında gerçekleşmemiş beklentilerimizin ve bu durumun bize getirdiği mutsuzluk hissinin yerini 2021 yılı için yeni oluşturduğumuz umutlarımızın, hedeflerimizin ve beklentilerimizin almasını istiyoruz. 

Umut, olumlu gelecek beklentilerinin olumsuz gelecek beklentilerinden daha yüksek olmasıdır. (Staats, 1989). Yeni yılın, herkesin beklentilerinin gerçekleştiği ve umutlarımızın çoğaldığı bir yıl olması dileğiyle.

Kaynaklar:

Öz, F. (2010). Sağlık Alanında Temel Kavramlar, Mattek Matbaacılık

Fromm, Erik; Umut Devrimi, Payel Yayınevi, 2012

Umut (Kış 2017). Anadolu Aydınlanma Vakfı Sosyal Ve Kültürel Bülteni

Tayfun Doğan (2018). Pozitif Bir Karakter Gücü Olarak Umut