Düşünmek denince akıllara gelen ilk söz “Düşünüyorum öyleyse, varım.” Modern filozofinin babası olan René Descartes bu meşhur sözü ile düşünme üzerine yıllar önce değinmiş. Bir şey üzerinde düşünmek kafa yormak beyin jimnastiği açısından çoğu zaman yaralıdır fakat düşüncelerimizi kontrol etmek zorlaşabilir, biz sussak bile kafamızda dönüp durmasını engelleyemeyiz her şey kontrolden çıkar, giderek yoğunlaşır ve kapana kıstırılmışlık hissine kapılırız. Bu durum kronikleşebilir ve zaman içinde hem mental hem fiziki açıdan yorgun ve yıpranmış hissederiz. Peki bu durumda ne yapmalı?

 

Nedir Aşırı Düşünme yani Overthinking?

     Overthinking kelimesi İngilizce’den Türkçe'ye aşırı düşünme olarak çevirilen bir kavram. Bu kavram, bazı insanların hayatlarında kronik olarak tehdit oluşturuyor. Hepimiz bazı dönemlerde takıntılı fazla düşünceli ve kaygılı hissedebiliriz ama bu hislerin de bir sınırı vardır. Overthinking yapısında aynı düşünce üzerinde devamlı olarak yorumlamayı ve analiz etmeyi barındırıyor. Kısaca düşünceyi geviş getirme olarak adlandırabiliriz. Aşırı düşünmeye yatkın kişiler genellikle harekete geçmekten çekinirler ve sabit bir şekilde aynı düzen içerisinde kalarak yaşanmış veya yaşanacak olay üzerinde defalarca düşünür senaryolar kurarlar. Kişi kaygı geliştirir, stresi artar, korku, mutsuzluk, yaşadığı andan zevk alama durumu içine düşer. Böylece günlük yaşamdaki performansı ve motivasyonu da azalır.

 

     Aşırı düşünmeye yatkın olan insanlar negatif düşünceleri zihinlerinde barındırır kişiyi olumsuz düşünmeye yönlendirdiği için zamanla düşünme alışkanlık haline gelir. Peki bu sorunu nasıl azaltabiliriz ona bakalım;

 

  • Fark edin ! Aşırı düşünen biri olduğunuzu kabul edin ve bunun üstesinden gelmek istediğiniz üzerine yoğunlaşın. 
  • Mükemmel olmak zorunda değilsiniz. Mükemmel olmayı kim istemez. Tabi ki yaptığımız, içinde bulunduğumuz bir işi tam yapmak isteriz fakat unutmayalım ki her şeyi mükemmel yapmak isteyen kişilerde stres her zaman ön plandadır. Hayatımızda stres olursa hata yapma payımız her zaman artar. Unutmayalım ki stres hayatımızdayken fazla düşünmeyi engelleyemeyiz.
  • Kabul edin! Araştırmalara göre kabullenme, barış, sevgi, minnettarlık, güven, inanç, nezaket, iyilik vb. kelimelere konsantre olduğunuzda, beyninizin sağ lobu daha çok aktive olur ve sizi hayatın akışında tutar. Ayrıca zihninizin huzur içinde olmasına yardımcı olur. Henüz sorun olmayan problemleri tahmin etmeniz, analiz etmeniz, aşırı analiz etmeniz ve çözmenizde ısrar eden taraf ise sol lobdur. Hedefiniz, her iki lobu dengede tutmak olmalıdır.
  • Harekete geçin! Eğer endişelerinizi gidermeye yarayacak bir eylem varsa ertelemeyin ve hemen şimdi harekete geçin. Fiziksel egzersiz yapmak zihninizin gevezeliğini bozacak ve aşırı düşünmenizle biriktirdiğiniz fazla enerjiden kurtulmanıza yardımcı olacaktır. 
  • Kendinize fazla düşünmek için vakit ayırın. Araştırmalara göre, kasıtlı olarak fazla düşünmek için bir zaman planlayın (30 dakika diyelim) ve sonra zaman dolduğunda kendinize bir sonraki planlanan zamanda yeniden düşüneceğinizi hatırlamış olursunuz, düşüncenizin sizi kontrol etmesi yerine düşünme sürecinizi kontrol etmeye başlarsınız böylece, odağınız değişmiş olur. Zihin kalabalığından uzaklaşmış olursunuz.
  • Bir başkası sizinle benzer bir sorun yaşıyorsa ona problemini çözmede yardımcı olun böylece yeni bir bakış açısı kazanmış ve kendi probleminize de daha farklı açıdan bakmış ve çözümlemiş olursunuz.

    

Kaynak:

Baumeıster, R. F. (1984). Choking under pressure: Self-consciousness and paradoxical effects of incentives on skillful performance. Journal of Personality & Social Psychology, 46, 610–620.

Coleman, P., (2014). Finding Peace When Your Heart Is In Pieces: A Step-by-Step Guide to the Other Side of Grief, Loss, and Pain. Paperback. November 1.

Hurst K. How To Stop Overthinking And Overcome Anxiety Now. Retrieved from: http://www.thelawofattraction.com/stopoverthinking-overcome-anxiety.

Nolen- Hoeksema S., (2003). Women who think too much: How to break free of overthinking and reclaim your life. Mcmillen.