Farklı kültürlerde ve inançlarda yeni gelen yılın kutlanmasına dair çeşitli gelenekler olsa da, yılbaşı kutlamalarının dünya genelinde pek çok yerde görüldüğünü ve oldukça yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Her sene heyecanla beklediğimiz günler içinde en önemlilerinden biridir yeni gelen yılı kutlamak. Bu sene de başlamak üzere olan yılın ilk günü, 2020’de karşılaştığımız tüm kötü olayların sona ermesini dilediğimiz, umut tazeleyen bir gün. Peki neden herhangi bir günden daha fazla etkiliyor bizi yılbaşı? Neden böyle günlerde içimiz daha cıvıl cıvıl, düşüncelerimiz daha umut dolu oluyor?

Yılbaşı kutlamalarına dair yapılan araştırmalar sayesinde, konuyu bilimsel boyutta da ele alabilmek mümkün. Bu araştırmalardan biri Danimarka’da Noel kutlamanın beyinde ne gibi etkileri olabileceği üzerine yapıldı. Noel’e önem verip her yıl kutlayan ve Noel kutlamalarına önem vermeyen kişilere, Noel resimleri gösterilerek beyin görüntüleme teknikleri ile iki grup karşılaştırıldı. Sonuçlara göre, Noel ruhunu taşıyan grupta beynin bir bölgesi daha aktifti. Bu bölge, aynı zamanda yüzdeki duyguların tanınması, maneviyat ve bedensel duyular ile de ilişkiliydi. Bu çalışma, belki bizi net ve kapsamlı bir çıkarıma ulaştıramasa da Noel kutlamanın beyinde ne derece farklılıklar yaratabileceğini anlamamızı sağlıyor.

Bir başka çalışmaya göre Noel kutlamalarında yapılan aktivitelerden biri olan birlikte şarkı söylemek, strese neden olabilen hormonların azalmasını sağlarken stresin ve kaygının yönetilmesine yardım eden hormonların da artmasına neden oluyor. Müziğin fiziksel ve psikolojik faydaları olduğu biliniyor. Birlikte şarkı söylemek ise hem bu faydaları sağlıyor hem de sosyal ihtiyaçlarımızı gideriyor. 

Yılbaşı denildiğinde akla gelen bir başka gelenek ise “hediyeleşme”. Bilimsel çalışmalara göre yakınlarımızı özel günlerde mutlu etmek için aldığımız hediyeler, aynı zamanda bizleri de mutlu ediyor. Kendi harcamalarımızı ödemek ya da kendimize hediye almaktansa başkaları için para harcamak, hediye almak ya da bağış yapmak daha iyi hissetmemizi sağlıyor. Pek çok özel günün yardımlaşma içeriyor olması da, bu özel günleri bu yolla bizim için daha özel kılıyor.

Sonuç olarak, aslında bizi mutlu eden şeyin bir arada ve dayanışma içinde olmak olduğunu söyleyebiliriz. İnançlarınız ve özel günleriniz ne olursa olsun, özel günlerin önemli bir ihtiyaca, umut etmeye yaradığını unutmayın. Böyle günlerde harcama yapmak, pahalı yerlere gitmek zorunda değilsiniz. Hediyelerinizi ve süslemelerinizi kendiniz üretebilir, evde yapacağınız aktivitelerle ve yılbaşı temalı filmlerle keyifli vakit geçirebilirsiniz. Bir günün diğerlerinden daha özel olduğunu düşünmeniz ve içinizde tekrar alevlenen heyecanı duyumsamanız mutlu olmanız için yeterli olacaktır. 

2021 yılına girerken, bir arada olma ihtiyacınızı online görüşmelerle karşılayabilir, online platformlar üzerinden gerçekleştireceğiniz etkinlikler ile de sosyalleşebilirsiniz. Bu sene, kendimize daha çok inandığımız bir sene olsun. Umut olmadan hiçbir hayalin gerçeğe dönmeyeceğininin unutulmadığı mutlu ve sağlıklı seneler…

Kaynak:

Dunn, E. W., Aknin, L. B., & Norton, M. I. (2008). Spending Money on Others Promotes Happiness. Science, 319(5870), doi: 10.1126/science.1150952

Hougaard, A., Lindberg, U., Arngrim, N., Larsson, H. B. W., Olesen, J., Amin, F. M., Ashina M., Haddock, B. T. (2015). Evidence of a Christmas spirit network in the brain: functional MRI study. BMJ, 351(h6266). doi:10.1136/bmj.h6266

Keeler, J. R., Roth, E. A., Neuser, B. L., Spitsbergen, J. M., Waters, D. J. M., & Vianney, J.M. (2015). The neurochemistry and social flow of singing: bonding and oxytocin. Frontiers in Human Neuroscience, 9(518). doi:10.3389/fnhum.2015.00518