Psikoloji tarihine imza atmış, yaptığı değerli katkılarıyla hep hafızalarda olan ve olmaya devam edecek olan birçok isim vardır. Bu isimlerden bir kısmı teorileriyle tanınır ve isimleri daha çok bilinirken; yaptıklarıyla çok büyük etkiler uyandırmış ancak ismini daha az bildiğimiz isimler de vardır.
Teorileri, araştırmaları, kitapları, deneyleri, yaptıkları yapamadıkları birçok şey ile psikoloji bilimine çok ciddi ivme kazandırmış olan bu psikologlardan, psikiyatristlerden, doktorlardan ve nice uzmandan bugün anlatılması, bilinmesi gereken bir uzmanı ele almak istedim; Wilhelm Wundt.
Wilhelm Wundt (16 Ağustos, 1832 – 31 Ağustos, 1920) Almanya'da 1879 yılında ilk psikoloji laboratuvarını kurarak deneysel psikolojinin adımlarını atmıştır. Zihnin yapısını incelemeye alan yapısalcılık ekolünün kurucusudur.*
Tam adıyla Wilhelm Maximilian Wundt, 16 Ağustos 1832 tarihinde Almanya’nın küçük bir kasabasında dünyaya gelmiştir. Ailenin en küçük erkek evladıydı. Babası Protestan bir papazdı. Üniversite okurken bilim üzerine çalışmaya karar vermiştir. Sonraki yıllarını kimya, fizik, anatomi derslerini alarak geçirdikten sonra tıp eğitiminin kendisine göre olmadığını anlayıp yavaşça fizyoloji eğitimine doğru yönelmiştir.
Fizyoloji üzerine okumaya, çalışmaya ve araştırmaya başlamış olan Wunth’un aklına bağımsız ve deneysel olan psikoloji fikri zihninde dolanmaya başlamıştır. Yeni bir bilim olan psikolojiye dair ilk düşünceleri Duyusal Algılama Teorisine Katkılar başlıklı kitabında yer aldı. Bu kitabın çeşitli kısımları 1858 ve 1862 yılları arasında basıldı. Wundt bu kitabında evindeki donanımsız laboratuarında yaptığı orijinal deneylerini anlatmanın yanı sıra, yeni psikolojinin metodlarına ilişkin görüşlerine de yer vermişti. Wundt ilk kez deneysel psikoloji’yi ele aldı. Fechener’in Elementler (1860) adlı kitabıyla Wundt’un bu çalışması çoğunlukla yeni bilimin literatür alanındaki doğuşu olarak düşünüldü.
Wundt 1867 yılında, Heidelberg’te fizyolojik psikoloji dersi vermeye başladı. Bu, Wundt’un böyle bir dersi ilk kez resmi bir şekilde sunuşuydu. Heidelberg’teki bu çalışmanın dışında sık sık psikoloji tarihinin en önemli kitabı şeklinde anılan Fizyolojik Psikolojinin İlkeleri 1873 ve 1874 yıllarında iki bölüm halinde basıldı. Wundt 1867 yılında, Heidelberg’te fizyolojik psikoloji dersi vermeye başladı. Bu, Wundt’un böyle bir dersi ilk kez resmi bir şekilde sunuşuydu. Heidelberg’teki bu çalışmanın dışında sık sık psikoloji tarihinin en önemli kitabı şeklinde anılan Fizyolojik Psikolojinin İlkeleri 1873 ve 1874 yıllarında iki bölüm halinde basıldı.
Uzun yıllar Grundzüge’nin müteakip baskıları deneysel psikologlara bir bilgi deposu ve yeni psikolojinin yükselişinin bir tutanağı olarak hizmet etti. Bu hizmet Wundt’un kitabin ön-sözünde belirttiği “yeni bir bilim alanının işaret edilmesi” girişiminin amacıydı. Kitabın kullandığı fizyolojik psikoloji başlığı yanıltıcı olabilir. 19. yüzyılın ortalarında “fizyolojik” kelimesi Almanca’da ‘deneysel’ kelimesinin eşanlamlısı olarak kullanılıyordu. Bu nedenle, Wundt bugün bildiğimiz fizyolojik psikolojiyi değil, deneysel psikolojiyi yazıp öğretiyordu. (Blumenthal, 1980)
Almanya’da 1879 yılında ilk psikoloji laboratuvarını kurarak deneysel psikolojinin adımlarını atmıştır. Zihnin yapısını incelemeye alan yapısalcılık ekolünün kurucusu sayılır. Almanya’da Leipzig Üniversitesi’nde kurulan bu laboratuvar sayesinde insan davranışlarının sebepleri bilimsel ortamda araştırmaya tabi tutulmuştur.
Kaynakça:
Understanding Psychology
Kişilik Kuramları Ders Notları, Olga Selin Hünler
Jahoda, G. (2011). Almanya: Wundt’un Gölgesinde. Sosyal Psikoloji Tarihi (1. Baskı) içinde (159-180). (Ş. Başlı, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2007).
