Öfke bir adaletsizlik, ihanet, ihlal veya temelde yanlış olan bir şeye karşı yoğun bir biyolojik tepkidir.
Travma öyküsü olanlar için, öfke gibi duyguları harekete geçirebilecek güncel bir olay, aynı duygularla ilgili geçmiş anıları da aktive edecektir. Aklınıza dizili olan domino taşlarını getirin, bütün dize duyguyu temsil eder ve tek tek taşlar bu duygu ile uyumlu olayların tümüdür. Tek bir taş düştüğünde, peşi sıra tüm taşlar düşecektir. ''Aşırı tepki vermek'' tek bir taşa değil tüm dizenin bozulmasına tepki vermenizdir. Karşılaştığınız diğer olayların bağlamı göz önüne alındığında tepkiniz mükemmel bir anlam ifade eder. Ancak diğerleri bunu anlamayabilir, çünkü olayların uzun tarihini değil, sadece bir taşı görürler.
Öfke, değişim için dinamik bir katalizör olabileceğinden yapıcı olabilir. Aktif, enerji verici ve motive edicidir. Öfke yararlı ve güçlü olabilir. Ancak, öfke yanlış yönlendirilirse veya kontrolden çıkarsa yıkıcı olabilir. Öfke uygun şekilde kanalize edilmelidir. Aksi takdirde, öfke ile ilişkili adrenalin, insanları iyi yargılardan kör edebilir. Stres hormonlarının telaşı, kan akışını hızlandırır ve beyninizde ki yargıyı kontrol eden kısmı baskılar. Hiç ‘’öfkeden gözü dönmek” deyimini duydunuz mu? İşte bunun çıktığı nokta tam burasıdır.
Tepkileriniz geçerli ve normal olabilir ancak tekrarlamak gerekirse neden acı çekmeye, işleyişinizi bozmaya ve sonuçlara katlanmaya devam edesiniz? Anıların, kabusların ve kaygılı düşüncelerin girdabından çıkabilirsiniz.
Bunun yerine, öfke ve adaletsizliğe verilen tepkilerin nasıl verimli bir şekilde işleneceğini tartışalım. Sadece öfke değil, korku, keder ve savunmasızlık gibi tüm duygularınızla ne yapabilirsiniz?
Başlamak için ilk yer nefes almaktır. Büyük bir nefes alın ve sonra nefesi verin. Bu, stres hormonlarını metabolize etmeye, duygularınızı düzenlemeye ve gerginliği serbest bırakmaya yardımcı olacaktır.
Birkaç derin nefes alın.
Ayrıca, vücuttaki stresi detoksifiye etmenin doğal yolları olduğu için gözyaşı (ağlayarak) veya ter (egzersiz yoluyla) bırakmak da yararlıdır. Bu sizin akut aşamadan daha kolay geçmenize yardımcı olacaktır. Koku siniri, anıları ve duyguları işlediğimiz beynin ortası (limbik sistem) içinden geçer, aroma tedavisi sinir sistemini sakinleştirmemize yardımcı olabilir. Okaliptüs yağının canlandırıcı etkisi yaygın öfke ve rahatsızlık hissinde etkili olur. Birçok koku var ve size en iyi geleni bulabilirsiniz.
Doktora UCLA araştırmacısı Shelly Taylor tarafından belirlenen strese karşı bir başka biyolojik reaksiyona “eğilim ve arkadaşlık” denir. Topluluk olarak bir araya gelme içgüdüsel bir arzudur. Sessizliği paylaşmak, başkaları tarafından anlaşılmış ve onaylanmış hissetmek duygularımızı düzenlememizde yardımcıdır. Eğilim ve arkadaşlık, bireylerin yalnız olmadıklarını, aşırı tepki göstermediklerini ve delirmediklerini bilmelerine yardımcı olur. Özel travmanız ne olursa olsun, anlayan ve ilişki kurabilen başkaları da vardır. Belki topluluğu müzik, sanal bir gruba katılma, dini veya manevi bir grup aracılığıyla ya da ilham verici bir şey okuyarak bulabilirsiniz.
Daha sonra başkalarına haksızlık veya ihlal oluşturmadan kendinizi ifade etmenin verimli yollarını düşünün. Size yapılanları yapmak, doğru olmadığı gibi daha fazla acı ve öfke getirir. Üretken ifade, bunun hakkında konuşmak, onun hakkında yazmak, çizim yapmak veya resim yapmak, şarkı söylemek, dans etmek veya arkadaşlarınızla paylaşmak olabilir.
Bir etkinliğe odaklanmak da yararlıdır. İlgi alanlarınızı ve bir şeye katkıda bulunmak için neler yapabileceğinizi düşünün. Bahçe işleri, ev projeleri yapmak veya araba tamir etmek ister misiniz? Yürüyüş yapmayı veya koşmayı sever misiniz? Hayvanları sever misiniz? Çalışmayı sever misiniz? Değerlerinize ve yaşam arzularınıza bağlı kalarak olumlu bir şeye nasıl katkıda bulunabileceğinizi düşünün. Basit bir nezaket hareketi bile başkalarına ve kendinize huzur, rahatlık ve güzellik getirebilir. Üretken ve yardımcı olmanın yollarını bulmak çok güçlendirici olabilir.
“Öfke armağanınızı verimli ve ilerleyici bir şekilde yönetin. Öfkenin sizi parçalamasına izin vermek, etkinliğini de ortadan kaldırır. ” L. W. Thomas, Sr.
Eylem Adımı:
Kendinizi şimdiki zamana topraklayarak bağlantınızı geçmişte bırakmaya odaklanın. Şu anda buradasınız, bu özel nefeste. Derin nefes almayı deneyin. Kollarınızı nefesle kaldırın ve nefes verin. Nefes alırken, hayata açıkken ve nefes verirken artık size hizmet etmeyen her şeyi salıverin.
Kaynak: Lori S. Katz Ph.D. Psychology Today posted Jun 07 2020 - How to handle increased emotions
Klinik Psikolog Miray Polat
