Ülkemizde de diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi kilo sorunu yaşayanlar gün geçtikçe artmaktadır. “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön çalışma raporuna göre Türkiye’de kilo sorunu yaşayan kişiler; erkeklerde %20,5, kadınlarda ise % 41,0 ve toplamda % 30,3 olarak bulunmuştur. Tabii ki bu sorunun birçok nedeni olabilir. 

İnsanlar, ameliyat sonrası, doğum sırası/sonrası, sağlık sorunlarından dolayı ilaç kullanımına bağlı veya yaş ilerledikçe kilo alabililirler. Lakin iş kilo vermeye gelince, birçok kişi daha az yemek yemeye ve daha fazla egzersiz yapmaya odaklanır. Ancak kilo kontrolünün büyük bir yönü, kilo kaybına müdahale edebilecek psikolojik faktörleri de içerir ki; bunlar düşünce ve davranışların anlaşılması ve yönetilmesini içerir. Psikologlar, insanların sağlıklı kilo vermelerine yardımcı olacak davranışlarını ve bu süreçte kişilerin yaşam tarzını planlamaya yardımcı olan uzmanlardır. Çünlü kilo vermenin anahtarı sadece diyet ve spor yapmak değil, bu sürece psikolojik olarak hazır olma halini de içerir. Kilo verme dönemimde psikologlardan yardım isteyen insanların yaşları çocuklardan yetişkinlere kadar uzanmaktadır.

Kilo Vermenin Psikolojisi: Neden Beyniniz Sizi Yanıltır?

En sık karşılaşılan sorulardan biri de 'Kilo verme döneminde bir psikologla yapılan ziyaretler sırasında ne olur?' sorusudur.  Bir psikolog ile yapılan ilk ziyaret genellikle kilolarınızdan duyduğunuz mutsuzluk, motivasyon eksikliği ve kişilerin kilo verme sürecindeki endişeleri hakkında konuşmaları içerir. Bu seansların her biri, ideal kilo hedeflerinizi, daha önce denediğiniz kilo verme çabalarınızı, tıbbi geçmişinizi, stres düzeyinizi, mevcut yaşam durumunuzu aile ve arkadaşlar gibi sosyal destek kaynaklarını içerebilir.

Kilo vermek için biz psikologlardan destek isteyen kişilerin ifade ettiği yaygın sağlıksız inançlar şunları içerir; yemeklerden sonra tatlıya ihtiyaç duymak, kilo kaybı durduğunda başarısızlık hissine kapılmak ya da sürekli bir şeyler yeme ihtiyacı içinde olmak. 

Kilo verme sürecinde ise kişilerin yaptığı bazı yanlış davranışlar şunlardır: egzersizden sonra istediklerini yemek; yiyecekleri, sıkıntı veya stres duygularıyla başa çıkmak için kullanmak veya aç olmadıklarında bile yemeyi sürdürmek. Bu tür davranış ve inançlar genellikle kilo verme çabalarını hem psikolojik hem fizyolojik olarak sabote eder. Psikologlar, kişilerin sağlıklı seçimler yapmadaki zorlukları hakkında konuşur ve hastayı sağlıksız seçimler yapmaya iten tetikleyici nedenleri tespit eder. Psikolog ayrıca hastayı kaygı, depresyon ve tıkanırcasına yeme gibi yeme bozuklukları açısından da değerlendirip kişiye destek olurlar. Çünkü bu koşullar bazen kilo verme ya da verilen kiloları tekrar geri alma gibi sorunlara da sebep olabilir. 

Peki bir Tedavi Nasıl Olur?

İlk ziyaretin sonunda, bizler genellikle hastanın kapsamlı bir resmine sahibizdir. Tedavi planları kişiden kişiye farklılık gösterir ancak kısa olma eğilimindedir. Plan genellikle kişinin kilo alırken eski inançları değiştirmeyi, yeni başa çıkma becerileri geliştirmeyi ve kişinin hedeflerini destekleyici ev ve iş ortamlarında değişiklikler yapmayı içerir.

Psikologlar, bireylerin kilo vermenin önündeki engelleri aşmalarına, sağlıksız alışkanlıkları değiştirmenin olumlu yollarını belirlemelerine, yeni beceriler ve düşünme yolları geliştirmelerine yardımcı olur. Birkaç seanstan sonra çoğu kişi kendisinde oluşan motivasyonel değişiklikleri fark etmeye başlar. Örneğin, hastalar yemek yeme tutumlarına yönelik eski inançlarına meydan okumaya başlar ve kilo verme hedeflerini destekleyen yeni uygulamalara başlayabilir. Çünkü kilo vermenin önündeki en büyük engel ve birçok insanı hüsrana uğratan şey, yeme alışkanlığını değiştirmelerindeki zorlu süreçtir. Kişiler kilo verirken olumsuz kalıp yargılara sahiptir ve bu süreci ceza olarak görürler. Bu olumsuz negatif düşüncelerin altında yatan sebep kişilerin “ya hep ya hiç” genellemesi yapması. Tam da bu noktada siz de kilo vermek istiyorsanız bu konuda uzman olan psikologlardan da yardım almaktan çekinmeyin.

Sevgilerimle, 

Uzm. Klinik Psikolog 

Kaynaklar:

Center for Nutritional Psychology. The center offers an online certificate program in nutritional psychology through John F. Kennedy University. www.nutritional-psychology.org

Clinical Psychological Science Special Section on Nutrition and Mental Health. This special issue showcases research that explores nutrition's impact on such conditions as obsessive-compulsive disorder, insomnia and depression. http://journals.sagepub.com/toc/cpxa/4/6