Bildiğiniz gibi ekrana bağlı medya kullanımı çağımız çocuklarında sıklıkla karşılaştığımız ve gün geçtikçe artmakta olan bir durum. Bu durumun çocuklar üzerinde bilişsel ve davranışsal olarak olumsuz etkilere sahip olduğu biliniyor. Amerikan Pediatri Akademisi’nin yaptığı güncel bir araştırmaya göre ise beyin gelişimleri üzerinde de olumsuz etkileri bulunmakta.
Okul öncesi dönemde, sağlıklı gelişim gösteren 47 çocukla yapılan araştırmada, önerilen sürenin üzerinde ekran kullanan çocukların beynindeki beyaz cevher (madde) yoğunluğunun azaldığı ortaya konmuştur. Beyindeki beyaz madde yoğunluğunun azalması çocukta dil ve okuryazarlık becerilerinin gelişimiyle ilgili aksaklıklarla ilişkilendirilebilmektedir. Beynin hızla gelişmekte olduğu okul öncesi dönemde, çocukların ekrana uzun süre maruz kalması uzun vadede nörogelişimsel sorunlar görülmesiyle ilişkili olabilecek bir risk faktörüdür.
Peki çocukların ne süreyle ekrana bağlı medya kullanmaları uygundur? Uzmanlara göre;
- 18 aydan küçük çocuklarda ekran kullanımından kaçınılmalıdır.
- 18-24 ay arasındaki çocuklar için ebeveynler yüksek kalitedeki programlar seçmeli ve çocukların gördüklerini anlamalarına yardımcı olmak için programı çocukla beraber izlemelidir.
-2 ile 5 yaş arasındaki çocuklar için ekran kullanımı günlük 1 saat ile sınırlandırılmalı ve bir önceki dönemdeki gibi yüksek kalitedeki programlar ebeveyn eşliğinde izlenmelidir.
Çocuğunuzla ekrandan bağımsız şekilde özgürce vakit geçirmeniz, birlikte etkinlikler planlamanız, oyun oynamanız hatta sadece sohbet etmeniz bile çocuğunuzun dil gelişimini olumlu etkileyecektir. Bazen ne yapacağınızı bilemediğinizden ya da yorgun olduğunuzdan çocuğunuzu ekran karşısına oturtmak kolay geliyor olabilir ama lütfen bu konuda daha dikkatli olalım.
Uzman Psikolog Damla Yaşar
Kaynak:
Hutton, J. S., Dudley, J., Horowitz-Kraus, T., DeWitt, T., & Holland, S. K. Associations Between Screen-Based Media Use and Brain White Matter Integrity in Preschool-Aged Children. JAMA Pediatrics.
