İnternet şimdiye kadar kullanılan en hızlı, kolay ve global iletişim yöntemi olabilir. Ülkeleri, insanları, kültürleri, bilgiyi ve daha bir çoğu şeyi tek bir çatı altında toplaması her ne kadar birçok kolaylık sağlasa da, beraberinde ciddi problemler de getirmektedir. Dolayısıyla hayatımızın yeni ve büyük bir parçası olan internetle ve sebep olabildiği olası problemlerle ilgili toplumların ve bireylerin bilinçlendirilmesi ve yönlendirilmesi çok ciddi bir önem taşımaktadır. İnternet bağımlılığı ve siber zorbalık bahsedilen sıkıntılara örnek olarak gösterilebilir. İnternetin problematik kullanımı, bireyin hem içsel durumlarında hem de başka insanlarla olan ilişkilerinde sıkıntıları da beraberinde getirebilmektedir (Garcia, López Penádes, Rodríguez Rodríguez & Sureda Negre, 2020).

İnternet bağımlılığı günümüzde üzerine çokça çalışılan bir konu olmuştur ve akıl sağlığını kapsayan alanlarda dikkat çeken bir meseledir. İnternet bağımlılığı ismi ilk olarak Dr. Ivan Goldberg isimli psikiyatr tarafından 1995 yılında internet bağımlılığı bozukluğu olarak adlandırdığı semptomlar dizisinden bahsettiği bir makalede kullanılmıştır (Flisher, 2010). İnternet gibi internet bağımlılığı da yeni sayılabilecek bir kavram olduğundan hala çokça ilgi çeken ve çalışılan bir konudur. Ancak son yıllarda üzerine çok çalışılmış olması ve edinilen bilginin artması bu durumu daha iyi anlamamıza yardımcı olmuştur. Problematik internet kullanımı veya bağımlılığı kendini; internet kullanımı ile ilgili kontrolün eksikliği veya aşırı zihin meşguliyetiyle, davranışlarla ve dürtülerle, ve kişide sıkıntıya sebep olarak göstermektedir (Weinstein & Lejoyeux, 2010). Ayrıca internet bağımlılığı; online alışveriş bağımlılığı, online oyun bağımlılığı gibi farklı problemleri de içinde bulunduran kapsayıcı bir terim olarak kullanılmaktadır (Flisher, 2010). Genel anlamda internet bağımlılığının bireyin kişilerarası illişkilerini ve bütçe kontrolünü (Chang, Lai & Chang, 2019), akademik başarıyı (Akhter, 2013) negatif etkilediği ve birçok psikiyatrik ve psikososyal bozukluk ile bağlantılı olduğu (Tripathi, 2017) literatürde bazı araştırmacılar tarafından ifade edilmiştir. Kişinin internet kullanımını kontrol etmekte problem yaşaması internet bağımlılığının bir özelliği (Canan, Ataoğlu, Özçetin & İçmeli, 2011) olmakla birlikte, aynı zamanda Türkoğlu (2013)’na göre kişinin internette geçirdiği sürenin fazlalığı siber zorba olma veya siber kurban olma olasılığını da artırmaktadır.  

Siber zorbalık da göz önünde bulundurulması ve hakkında önlemlerin alınması gereken bir problemdir. Zorbalık, Bauman, Cross ve Walker (2013) tarafından herhangi bir agresyon türünün (fiziksel, sözel, siber vb.) kendini savunamayan bir kurbana bir zorba tarafından tekrarlı ve kasıtlı bir şekilde uygulanması olarak ifade edilmiştir; siber zorbalık ise aynı tanıma uymaktadır ancak genellikle elektronik iletişim formlarıyla gerçekleşmektedir. İnternetin problematik kullanımıyla bağlantılı görülen siber zorbalık aralarında depresyon ve suç içerikli davranışların da bulunduğu psikopatolojik semptomlarla da ilişkilendirilmiştir (Jung et al., 2014). 

Ferraro, Caci, D’amico ve Blasi (2006), genç internet kullanıcılarının internet bağımlılığı konusunda daha fazla risk altında olduklarını belirtmiştir. Benzer şekilde, literatürde zorbalık ve siber zorbalık konularındaki çalışmalar genellikle gençlere odaklanmaktadır. Daha önce de bahsedildiği gibi, internet kullanım süresinin artmasıyla siber zorbalık ve kurbanlık riskinin artması bu duruma sebebiyet vermekte olabilir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2015 yılındaki verilerine göre, Türkiye’de internet kullanım oranları en çok 16-24 yaş aralığında görülmektedir (Günlü & Ceyhan, 2017). Literatürde genç bireylerin problematik internet kullanımıyla ilintili sıkıntı yaşamasını önlemek için bazı önerilerde de bulunulmuştur. Bir örnek olarak Ekşi ve Ümmet (2013)’in çalışmalarında sundukları öneriyi gösterebiliriz: ailelerin gençlerin internet kullanımını gözlemlemesi ve gerekli durumlarda profesyonel yardım alması, okulların da ailelere danışmanlık sunması. İnternet kullanımı ile ilgili çalışmalar hala sürmekte, ve yeni çalışmalar hem önleyici hem terapötik müdahaleler için önerilerde bulunmaktadır. Araştırmalardan edinilen bilgiler ve öneriler ışığında, bireylerin ve toplumların yönlendirilmesi ve gerekli müdahale programlarının oluşturulması bu sorunların önüne geçmekte önemli bir adım olabilir.

Kaynakça:

Canan, F., Ataoğlu, A., Özçetin, A., & İçmeli, C. (2012). The association between Internet addiction and dissociation among Turkish college students. Comprehensive Psychiatry, 53, 422-426. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2011.08.006.

Tripathi, A. (2017). Impact of internet addiction on mental health: an integrative therapy is needed. Integrative Medicine International, 4(3-4), 215-222.

Bauman, S., Cross, D., & Walker, J. L. (Eds.). (2013). Principles of cyberbullying research: Definitions, measures, and methodology. Routledge.

Sureda Garcia, I., López Penádes, R., Rodríguez Rodríguez, R., & Sureda Negre, J. (2020). Cyberbullying and Internet Addiction in Gifted and Nongifted Teenagers. Gifted Child Quarterly, 64(3), 192–203. https://doi.org/10.1177/0016986220919338

Jung, Y. E., Leventhal, B., Kim, Y. S., Park, T. W., Lee, S. H., Lee, M., ... & Park, J. I. (2014). Cyberbullying, problematic internet use, and psychopathologic symptoms among Korean youth. Yonsei medical journal, 55(3), 826.

Ferraro, G., Caci, B., D'amico, A., & Blasi, M. D. (2006). Internet addiction disorder: an Italian study. CyberPsychology & Behavior, 10(2), 170-175.

Günlü, A., & Ceyhan, A. A. (2017). Investigating adolescents’ behaviors on the internet and problematic internet usage.

Ekşi, F., & Ümmet, D. (2013). Bir kişilerarası iletişim problemi olarak internet bağımlılığı ve siber zorbalık: Psikolojik danışma açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 91-115.

Flisher, C. (2010). Getting plugged in: an overview of internet addiction. Journal of paediatrics and child health, 46(10), 557-559.

Weinstein, A., & Lejoyeux, M. (2010). Internet addiction or excessive internet use. The American journal of drug and alcohol abuse, 36(5), 277-283.

Akhter, N. (2013). Relationship between internet addiction and academic performance among university undergraduates. Educational Research and Reviews, 8(19), 1793-1796.

Türkoğlu, S. (2013). Ergenlerin problemli internet kullanımları ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Chang, W. L., Lai, W. H., & Chang, J. H. (2019, July). The Study of Relationship among Internet Addiction, Interpersonal Relationship and Money Attitude. In Proceedings of the 2019 3rd International Conference on Education and Multimedia Technology (pp. 83-88).