“Hayır” kelimesini söylemekten çoğu zaman kaçınırız. İş veya özel yaşantımızda söylemesi zor kelimelerden biridir. Karşımızdaki insanın ne düşündüğünü her zaman önemseriz. Yaratacağı olumsuz durumları düşünür ve hayır demek yerine kabul eder veya sessiz kalır, böylece kendimizi hiç istemediğimiz durumlarda bulabiliriz.
Buna bağlı olarak, işimiz bu yüzden aksayabilir. Gitmek istemediğimiz yerlere sırf karşımızdaki insan kırılmasın, üzülmesin diye gider ve çoğu zaman sonucunda da mutsuzluk beraberinde gelir.
Bu durumda kendimizi hikayemizin kaptanı olarak düşünelim. Hayır demeyerek dümeni elimizden bırakmış gibi hissediyor olabiliriz. Zaman zaman kocaman denizin ortasında savrulup oradan oraya gidiyormuş hissine kapılıyor olabilirsiniz. İletişimin en önemlisi ise cümlelerimizde kelimeleri nasıl kullandığımızdır. Söyleme şekilleri kullandığımız üslup, ses tonumuz insanlarla iletişim kurarken fark yaratıyor.
Peki neden bu kadar “Hayır” demek zor?
- Hayır diyemeyen insanlar ilişkilerinin zedelenebileceğini düşünür bu yüzden ilişkinin sonlanacağı durumundan yoğun kaygı duyarlar.
- Karşıdaki kişinin kendilerini bencil olarak nitelendirebileceğinden çekinirler.
- Bu insanlar, evet diyerek herkes tarafından kabul görmek, sevilmek isterler. Çünkü, kabul görmenin en iyi yolu başkalarının her istediğini yerine getirmek, mutlu etmek olduğunu düşünür.
- Hayır kelimesini nerede ve ne zaman kullanmak gerektiğini bilememekten de kaynaklanabilir.
- Hayır kelimesi olumsuzdur. Bu yüzden, hayır denilince kendilerini olumsuz etkileyeceğini düşünür. Söylemekten kaçınırlar.
Tüm bu olanlar sonucunda kişi zamanla kendine olan saygısını yitirebilir, insanlara karşı dozunda tepki veremeyebilir ve agresifleşebilir. Bu agresif tepkiler zamansız olabilir ve bu yüzden de kişi kendini haksız duruma düşürebilir. Çünkü hayır diyemeyerek kişi zamanla gerginleşir, içinde öfke biriktirir. Gerginliklerin dozunu ayarlayamaz ve bunun sonucunda ilişkileri zedelenebilir. Çoğu zaman yerine getirilmeyen sözler birikir ve içinden çıkamayacağınız sorumluluklar altına girmeye yol açar. Bu da işleri içinden çıkılmaz bir girdaba sokar. Gelin bu girdapta kaybolmak yerine nasıl insanlara doğru “hayır” denilir ona bakalım;
- Yapmak istemediğiniz bir durumla karşılaştığınızda, istemediğiniz davranışı net bir şekilde açıklayabilirsiniz ve neden istemediğinizi bu durumun sizde hangi duyguları yaratacağını ekleyin. Bu davranışı yaparsanız nasıl hissedeceğiniz karşınızdaki kişiye duygularınızı, sizde yaratacağı etkiyi geçirmeniz için de daha yardımcı olacaktır. Böylece karşıdaki kişi sizi daha iyi anlayabilir.
- Yapmak istemediğiniz her ne olursa olsun, önce neden o davranışı yapamayacağınız hakkında gerekçeleri sıraladıktan sonra “hayır” demek daha kolay olacaktır.
- Unutmayın ki “hayır” derken aslında o insanı reddetmiş olmuyorsunuz. Bu, o zaman zarfında o işi yapamayacağınızı uygun olmadığınızı veya bir yerde bulunamayacağınızı nedenleri ile söylüyor olmak demektir. Böylece, karşınızdakine bir başka zamanda yardımcı olabilirsiniz.
- Kendinize “hayır” demek için bir gün belirleyin ve o gün boyunca kendi istekleriniz doğrultusunda bir gün geçirin. Bu başlarda sizi zorlayabilir ama zamanla bu durumun farkını anlayıp gerektiği yerde “hayır” demenizi tüm yaşantınıza yaymanızı sağlayacaktır.
Son olarak, başkalarının ‘hayır’larına boyun eğmek yerine kendi koyduğunuz kurallara uymak sizin için daha keyifli ve kolay olacaktır. Ve hata yapma payınızı azaltmış olacaksınız. Böylece hayatınızı stresten de uzaklaştırmış ve kendi isteklerinizi daha net anlamış olursunuz.
Psikolog Elçin Eraşık
Kaynaklar:
