''Her şeyin bir güzelliği vardır, herkes görmese de.''
Konfüçyüs
Bireyi, camdan bir fanusun içinde düşünelim (buradaki fanus tabiri yalnızlaşmak anlamını içermemektedir.). O camdan fanusta yaşarken göğe bakar, etrafında olup bitenleri inceler, algılamaya ve anlamlandırmaya çalışır. Diğerleri ile olan farklılığının farkına varır. Çünkü her fanus kendine hastır. Kimisi hasar almış, kimisinde küçük çizikler, kimisinde ise fanusunu kaplayan rengarenk çiçekleri vardır... Ama hepsi bir araya geldiğinde ince detaylara sahip bir resim ortaya çıkar. Detayı görebilen belki sayılıdır ama bu resmin muazzamlığı da ondandır. Konfüçyüs' ün güzellik tasviri benim zihnimde işte bu resmi oluşturuyor. Peki zihinlerde güzellik imgesi nasıl oluşuyor? Güzellik kavramı ilk olarak nasıl tanımlanmıştır? Güzellik görenle ilgili midir yoksa dayatılan bir mit midir?
Güzellik ve Tarihçesi
Güzel olan. Zayıf ve kusursuz bir beden, dolgun dudaklar, intizamlı alınmış kaşlar... Şuan içinde bulunduğumuz zamandan biraz daha geriye gidersek belki minyon, balık etli ve dolgun bir vücut, toplu bir yüz ve ince dudaklar... Zihinleri meşgul eden bu resimler tam da sanıldığı gibi kadın bedeni üzerindendir. Hatırlanamayacak kadar uzun bir zamandır güzellik ve kadın kelimesi sanki bir elmanın iki yarısı gibi bütünleşmiştir. Güzellik, kadını referans göstererek varlığını sürdürmektedir adeta. Deniz (2019)' e göre tarih akışı içerisinde yakın çağlara hatta günümüze doğru artan bir biçimde maddesel bir güzellik tasvirinin ön plana çıktığı, sanatta bunun kadın bedeni üzerinden anlatıldığı görülür. Bu konuda önemli açıklamalarda bulunan Berger' e göre erkekler kadınları seyreder. Kadınlarda seyredilişlerini seyreder...Kadının içindeki gözlemci erkek, gözlenen kadındır ve böylelikle kadın kendisini seyirlik bir şeye dönüştürür (4). Oysa güzellik kavramının ilk tanımlanışı hiçte öyle olmamıştır.
Aisthesis. Güzellik kavramı Grekçe' den çevirilişi ile duyulur algı olarak tanımlanmıştır. Güzellik, duyumsanır bir dış nesneyi ve ona yönelen bir bilinç etkinliğine işaret eder (Arat, 1996: 37 Aktaran Deniz, 2019). Güzel olarak aranan şey sadece kadın olana değil, etrafımızdaki tüm nesnelerdedir. Bu durum ben – öteki ilişkisinde yorumlandığında ise güzel olanı anlamlandırmaya çalışmak ben' in dışındaki ötekileri yine ben' den gelen yorumlarla anlamlandırmaya çalışmaktır. Fakat bu yorumlama biçimi ne ölçüde öznel ve tamamıyla özgürdür orası meçhul. Eğer ben, ötekin den yansıyanlar ile sürekli bir etkileşim halinde ise ötekiden ona ve ondan ötekine karışan yorumlar algılayışı saf ve katıksız yapmaya yetmeyecektir.
Güzellik Algısına Destek: Medyanın Rolü
Her dönemin hakim anlayışı farklılıklar içermektedir. Bu, güzellik kavramını ve algılanışını da etkilemektedir. Medya, günümüzün hakim nesnesidir. Özellikle geleneksel medya' dan sonra teknolojinin gelişimi ile birlikte var olan sosyal medya bireylerin hayatında hızla yerini almıştır. Sosyal medyanın görünür olmayı kolaylaştıran tarafı ile artık herkes güzelliğini sergileyebilmektedir fakat herkes medyanın onayını alacak kadar ''güzel'' değildir. Özellikle popüler isimlerden güzel olmaları beklenir. Medyada sunulan ve yer alan insanlar, genellikle içinde bulunulan toplumun ya da evrensel standartlarına göre güzel olarak nitelendirilebilecek kişilerdir (Okur, 2020: 120). Hakim nesne olan medya ile bir takım kurallar konulabilir ama özünde bu kurallar zaman boşluğunda süzülen görünmez şeylerdir. Onları görünür hale getiren algılardır, öyleyse her an yok sayılabilirler.
Normların Ötesindekiler
Bilinen güzellik algısını yok sayan, medyanın ve podyumların bildiği ama çok da alışık olmadığı pek çok ilham veren kadın var. Farklılıkları ile var olan bu kadınlardan işte birkaçı:
Winnie Harlow (Top Model)
(Kaynak: https://www.themagger.com/winnie- )
Ashley Graham (Model)
Kaynak: https://www.imgmodels.com
Scarlett Costello (Model)
Kaynak: https://models.com/newfaces/modeloftheweek/64792
Armine Harutyunyan (Model)
Kaynak: https://listelist.com/armine-harutyunyan-kimdir/
Pek çok kadına ilham olması dileğiyle...
Kaynakça:
Arat, N. (1987). Etik ve Estetik Değerler. İstanbul: Say Yayınları.
Deniz, D. (2019). Güzellik Kaygısı. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 5(1), 1-8.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/aitdergi/issue/45818/578336
Okur, A . (2020). Güzellik algısı üzerinden sosyal medyada linç kavramı: Armine Harutyunyan
örneği . Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi , 5 (10) , 119-140.
https://dergipark.org.tr/en/pub/akader/issue/57649/707610