Ebeveynler olarak, çocuklarımızın rahat, yaratıcı ve mutlu olmasını istiyoruz. Ancak, bu yüksek hızlı dünyada düşünmek için odak ve alan bulmak zor olabilir. Dikkatlilik, çocuklarımıza duygu ve düşüncelerini ayarlamalarını öğretir. Bu beceriyi erken yaşta teşvik etmek, gelecek yıllarda stresi daha iyi idare etmelerine yardımcı olabilir.

Çocuklar için Mindfulness'ın Önemi 

Araştırmalara göre,

  1. Çocukların ruh haline iyi geliyor ve benlik saygısını artırıyor.
  2. Empati, duygusal kontrol ve iyimserlik gibi olumlu davranışları teşvik ediyor.
  3. Akademik öğrenmeye yardımcı olur ve sınıfta bilişsel kontrolü geliştirir.
  4. Anksiyete ve depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olur ve ruh sağlığını geliştirir.
  5. Akran saldırganlığını azaltmaya ve uyuşmazlık çözümünü teşvik etmeye yardımcı olur.

‘’ÇocukIarımıza vermeyi umabiIeceğimiz iki kaIıcı miras vardır: 

Biri kökIeridir, öbürü de kanatIarı…’’ 

Hodding Carter

Çocuklara Nasıl Mindfulness Öğretebiliriz?

Çocuklara farkındalık öğretmenin birçok yolu vardır. Yaş ve mizaç değişkenine bağlı olarak farklı yöntemler kullanılır.

  1. Kendinizle başlayın. Farkındalık sizin hayatınızın bir parçasıysa, o zaman çocuklarınızın bu alışkanlığı kazanması daha olasıdır.
  2. Kısa süreli farkındalık hareketlerini teşvik edin ve geliştirin. Birkaç dakika farkındalık üzerine odaklanmak iyi bir başlangıçtır.
  3. Basit tutmaya özen gösterin. Çocukları “dikkat” ile kafalarını karıştırmak yerine, çevrenin “farkında” olmasından ve “farketme” duyumlarından bahsedebilirsiniz.
  4. Tüm aileyi dahil etmeye özen gösterin. Tüm aile ile akşam yemeği zamanı herkese teşekkür etmek istediği bir şeyi sorabilirsiniz, varlığı için sükür ve sükran duydukları bir şeyi paylaşmalarını isteyebilirsiniz.

Dikkatli Oyun Ne Demek?

  1. Çocukları çizme, örme, dikme ve bir şeyler yapmaya teşvik edin ve onlara hangi iplik, makine ya da lego gibi materyallere dokunmanın ne hissettirdiğini sorun. Örneğin kağıdı koklamasını isteyip kokusunu ve hissini anlatmasını isteyin.
  2. Aktif olmasını isteyin. Çocuklara yukarı ve aşağı zıplamalarını ve sonra ellerini kalplerine yerleştirmelerini isteyin. Kalp atışları nasıl hissettiriyor? Ne kadar hızlı nefes alıyorlar? Size anlatmasını bekleyin.
  3. Dinleme etkinlikleri yapabilirsiniz. Bir zil çalın, çocuklardan önce zile dikkat etmelerini daha sonrada zilin ardından gelen sessizliği dinlemelerini isteyin. Duydukları şeylere dikkat edip sizinle paylaşmalarını isteyin.

Dışarıda Dikkat Geliştirme Aktiviteleri

  1. Koklama duyusu üzerine odaklanın. Çocuklara, çimenlerin, çiçeklerin ve dış mekan alanlarının nasıl koktuğunu sorun. Ne kokuyor? Güzel mi yoksa kötü mü kokuyor? Bu koku sana nasıl hissettiriyor. Onları her birinde nefes aldıklarında nasıl hissettiklerini düşünmeye teşvik edin.
  2. Dikkatli bir yürüyüş için dışarı çıkın. Yürüyüşlerinizde kısa zaman dilimlerinizi algılarınızı kullanmaya teşvik edin. Sesleri dinleyerek, manzaraları, kokuları veya duyguları fark ederek bir sessiz dakika geçirin.
  3. Çocukları sakinleştirmek için dikkati kullanın. Kızgın veya üzgün olmanın iyi olduğunu söyleyebilirsiniz. Mutluluk gibi üzüntününde normal bir duygu olduğunu, ağlamak istiyorsa ağlayabileceğini, bu sayede duygularını tanımlayabileceğini anlatmaya çalışabilirsiniz.

Uykudan Önce Mindfulness 

  1. Nefes alma çalışması. Çocuğunuz yatağının üzerine uzandığında karnına sevdiği bir oyuncağı yerleştirin. Nefes alıp verdikçe oyuncağı izlemelerini ve iniş çıkışlarına dikkat etmelerini söyleyin. Nefes alış verişi yavaşladıkça oyuncağınında yavaşlayacağını, daha güvende olacağını anlatın. Bu şekilde kendini güvensiz ve huzursuz hissettiğinde yavaş nefesler alıp verebileceğini ve bunun onu sakinleştireceğini söyleyebilirsiniz.
  2. Sıkın ve rahatlayın egzersizi. Uzandığında ve gözlerini kapattığında çocuğunuzdan ayak parmaklarınızla başlayarak, vücudunun her kasını sıkmasını - ağzınıza ve dudaklarınıza kadar isteyin, sizde yanına uzanarak eşlik edin, bunu bir oyun haline getirebilirsiniz. Daha sonra rahatlayın. Sıkmak ve rahatlamak nasıl hissettiriyor? Üzerinde konuşun.

Dijital çağda, farkındalığı günlük hayata dahil etmenin birçok yolu vardır. Bunu yaparak, çocuklar daha sakin ve daha mutlu olabilirler. 

Klinik Psikolog Miray Polat

Kaynak: 

Alexandra Frey, A. T. (2015). Şimdi, buradayım.

 

İstanbul: Destek Yayınları. 

Baer, R.A. (2003). Mindfulness Training as a Clinical Intervention: A Conceptual and Emprical Review.

Clinical Psychology: Sciense and Practice

; 10,2.