Hayatımızın içinde yer alan bir kavram yalan. Belki de pek çoğumuz yalan söylemenin olumsuz sonuçlarını, dürüst olmanın ahşap bir kuklayı gerçek bir çocuğa dönüştürebilecek bir güce sahip olduğunu gösteren Pinokyo masalıyla büyüdük. Yalan söylemenin kötü bir davranış olduğunu öğretmek istediler bize, biz de şimdi çocuklarımıza öğretmek istiyoruz. 

Çok güzel ama bu konuda yetişkinler/ebeveynler olarak kendi sorumluluklarımızın ne kadar farkındayız?

Belki bilerek belki bilmeyerek, bazen gerekli olduğuna inandığımız için bazense yalnızca konuyu geçiştirmek için bizler de çocuklarımıza yalan söyleyebiliyoruz ve bu yalanlar çocuklarımızın yetişkin yaşantısına etki edebiliyor. Peki tam olarak nasıl bir etkiden bahsediyoruz? Bu konuyla ilgili, yakın zamanda Singapur’da bir araştırma yapılmış. Bu araştırmaya göre, ebeveynlerin çocuklarına söyledikleri yalanlar kısa vadede çocukta uyum davranışları görülmesiyle ilişkili olsa da uzun vadede, yani çocuk artık yetişkin olduğunda, çocuk üzerinde kötü etkiler görülmesiyle ilişkili.

Singapurlu genç yetişkinlere çocukken ailelerinin kendilerine yalan söyleyip söylemediği, şimdi kendilerinin ailelerine ne kadar yalan söylediği ve yetişkinlikte karşılaştıkları zorluklarla baş etmede ne kadar iyi oldukları sorulmuş. Verilen cevaplar ise etkileyici:

Çocukken aileleri tarafından daha çok yalan söylenen kişilerin yetişkinlikte ailelerine yalan söyleme olasılıklarının daha yüksek olduğu ve bu kişilerin psikolojik ve sosyal zorluklarla baş etmede çok daha fazla zorluk yaşadıkları rapor edilmiş. 

Bahsi geçen yalanlara örnek verecek olursak: “Eğer benimle gelmezsen seni burada yalnız bırakırım!” “Yanıma para almayı unutmuşum, bu istediğini şimdi alamayız ama başka zaman tekrar geliriz!” gibi aslında hepimizin günlük hayatta sıklıkla kullandığı ve maruz kaldığı sözler. 

Çocuklarımıza dürüst olmalarını tembihlerken kendi yalanlarımızın farkında olalım ve çocukların duyduklarından çok gördüklerini model aldıklarını unutmayalım lütfen.

Ne dersiniz, bundan sonra çocuklarımıza böyle “ufak” yalanlar söylerken daha dikkatli olmamızda fayda var, değil mi? Zira anlık açıklamalardan ve zorluklardan kaçınmaya çalışırken çocuğumuzun ileriki yaşantısı için büyük riskler alıyor olabiliriz. Dürüstlükten ödün vermeyeceğimiz günler dileğiyle…

Kaynak:

Setoh, P., Zhao, S., Santos, R., Heyman, G. D., & Lee, K. (2020). Parenting by lying in childhood is associated with negative developmental outcomes in adulthood. Journal of experimental child psychology, 189, 104680.