Bağlanma kuramı; ilk çocukluk döneminde bakım verenle güven üzerine kurulan bir bağdır. Birey bakımveren (çoğunlukla anne) ile geliştirdiği bu güçlü bağ ile yetişkinliğinde de bu bağın temsillerini ve hatta örüntülerini yaşantılar(Bowlby, 1958). Bu bağ, Bowlby’e göre çocuk için yaşamsal bir önem taşır (Tüzün, Sayar.2006).
Bağlanma terimi, genelde çocuk ile yetişkin bir birey -anne veya bakım veren kişi- arasındaki olumlu bağı ifade etmek için kullanılır.
Bağlanma Davranışlarınan bazıları bunlardır:
- Süt Emme
- Sokulma/uzanma (Temas)
- Bakışma (Göz Kontağı)
- Gülümseme
- Ağlama
Bu gibi davranışlarla bakım veren(çoğu zaman anne) ve çocuk arasında sağlıklı ,olumlu ve çocuğu güçlendiren bir bağ kurulabilir. Bu aşamalarda problem yaşanması bazı bağlanma sorunlarına yol açabilir.
Bu gibi kurulan bağlarla birlikte litaratürde geçen 3 temel bağlanma stilinden bahsedeceğiz:
Güvenli, Kaçıngan ve Kaygılı bağlanma.
Güvenli Bağlanma
Çocuklukta genel olarak tüm ihtiyaçlar karşılanmışsa yakınlık kurduğunuzda devam ettirmekte zorlanmazsınız. Romantik ve yakın ilişkilerde, samimi duygularda rahat hissedebilirsiniz .
Böylelikle duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını kolaylıkla ifade edebilen bir bireyin temelleri atılmıştır diyebiliriz.
Kaygılı Bağlanma
Bakım verenler çocukluk döneminde ihtiyaçlarınızla ilgilenme konusunda tutarsız davranıyorsa ihtiyaçlarınızın karşılanması için ekstra bir gayret göstermeniz gerekir. Bunun da yetişkinlikte yansımaları görülür. Sevilecek biri olduğunuzla ilgili daima kaygılısınızdır ve partnerinizle bu konuda sorunlar yaşayabilirsiniz. Samimiyete ihtiyaç duyup kurulan samimiyetten hiçbir zaman tatmin olmayabilirsiniz. Partneriniz ile ilişkinizde güvenlik ve ilgi ihtiyacını karşılamak için fazlaca özel sınırları ihlal eden ve bunaltıcı davranışlarla partnerinizin uzaklaştığı durumlarla karşılaşabilirsiniz.
Kaçıngan Bağlanma
Ebeveynin tutumlarının soğuk, mesafeli, tepkisiz ve uzak olması sonucunda daha bağımsız ve kendine güvenen bir birey yetişirken değişken insanlara bağlanmak istemeyen bir partner haline gelebilir.;
İnsan ilişkilerinde yoğun samimiyet hissedilen ortamlardan uzaklaşma, bağlanmaya direnç gösterme gibi davranışar gözlenebilir. Partnerinizle kurduğunuz romantik ilişkileri rahatsızlık veren ve bağımsızlığı tehtit eden unsurlar olarak görüp uzaklaşabilirsiniz.
Bağlanma stilinizi fark etmek bir döngü gibi yaşayageldiğimiz sorunlar için değişimin ilk adımı olabilir. Böylelikle sorunların kaynağına inip fonksiyonel çözümler üretebiliriz. Bununla beraber, bağlanma stillerinin farkında olan ebeveynler olarak çocuklarımıza daha güvenli ve daha sağlam bir hayat temeli oluşturabiliriz. Bu önemli konuda derinlemesine bilinçlenmek için Psikoloji litaratüründeki ilgili kitapları okuyabilir veya bir uzmandan destek alabilirsiniz.
Kaynaklar:
Maternity blues and attachment to children in mothers of full-term normal infants. M. Nagata, Y. Nagai, H. Sobajima, T. Ando, Y. Nishide , S. Honjo, Acta Psychiatr Scand 2000: 101: 209±217
Bowlby J (1988). Developmental Psychiatry Comes Of Age. Am J Psychiatry.
Jan;145(1): 1-10.
Bağlanma Süreci: Ruh Sağlığı Açısından Literatürün Gözden Geçirilmesi. Gülseren KESKİn, Olcay ÇAM. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 23 (2) : 145-158, 2007
Infant‐mother attachment in children with failure to thrive. Mary J. Ward Daniel B. Kessler Susannah C. Altman. Infant Mental Health Journal, Vol. 14, No. 3, Fall 1993
Emotional Development in Children with Different Attachment Histories: The First Three Years(2003). Grazyna Kochanska. Child Development, March/April 2001, Volume 72, Number 2, Pages 474–490
Attachment organizations in children with difficult life circumstances (1999). Development and Psychopathology , Volume 11 , Issue 2 , June 1999 , pp. 251 - 268
Isabella RA, Belsky J (1985). Marital Change During The Transition To Parenthood And Security Of Infant-Parent Attachment. J Fam Issues. Dec; 6(4): 505-22.
Waters E, Hamilton CE, Weinfield NS (2000). The Stability Of Attachment Security From Infancy To Adolescence And Early Adulthood: General Đntroduction. Child Dev. May-Jun; 71(3): 678-83.
YAĞMUR ERGEN
