Birçok kişiden duyarız; depresyondayım çok mutsuzumlar, depresyondayım, unutuldum aldatıldımlar, depresyondayım çikolata verinler.. Herkes kolayca depresyona girip çıkıyor günümüzde… işte giriş çıkışlar bu denli kolay depresyonda! ‘Bugün çok mutsuzum depresyondayımlar, yarın yerini saçımı boyattım, gezdim dolaştım şimdi iyiyimlere bırakıyor. 

Peki nedir bu depresyon, gerçekten de böyle kolayca, kendi kendimize depresyondayım diyebilir miyiz? Cevap tabiki koca bir HAYIR olacak…

  Depresyon kişinin günlük aktivitelerine müdahale eden üzüntü, kayıp veya öfke duyguları olarak tanımlanabilir. Kişiler hayatın yoğun ve stresli akışında zaman zaman kendilerini mutsuz hissedebilir. İsteksiz, bitkin.. Depresyon tanısı alan kişilerde ise bunlara ek olarak;

-Yoğun mutsuzluk, gerginlik, şu ana ve geleceğe yönelik umutsuzluk

-Daha önce zevk alınan türlü aktivitelerden artık zevk alamama, sürekli yorgunluk hissi

-İştahta değişimler, cinsel istekte azalma

-Aşırı uyuma veya uykuya dalmada zorluk, huzursuz uykular

-Konstantre problemleri, sosyal ilişkilerden çekilme, sorumlulukları yerine getirmede zorlanma

-Baş ağrısı, sindirim problemleri gibi çeşitli fiziksel semptomlar

-Ölüm ve intihar ile ilgili tekrarlayıcı düşünceler.

Yukardaki durumlardan 5 veya fazlasını, 2 hafta ve fazlası süredir yaşayan kişiler psikiyatri hekimleri tarafından tanı alıp gereken tedaviye başlar. Depresyon, diğer tüm psikolojik rahatsızlıklar gibi tedavi edilmediği müddetçe daha büyük sorunlara yol açıp ve bununla beraber kişinin günlük işleyişini neredeyse imkansız hale getirmektedir. Epidemiyolojik verilere göre Türkiye’de majör depresyon yaygınlığı % 3-5.8 kadardır. Ve yine araştırmalara göre kadınlarda, erkeklere oranla iki kat daha fazla görülmektedir. Değinilmesi gereken bir diğer önemli konu ise tabiki depresyonun sebepleri. Kişinin depresyona karşı direncini düşüren birçok etken vardır diyebiliriz. Bunlar hem kalıtsal hem de çevresel faktörler olabilir. Genel olarak; beyindeki belli başlı kimyasallardaki dengesizlik, çeşili travmalar, ailede depresyon geçmişinin bulunması, madde kullanımı, sevilen birinin kaybı, ekonomik sorunlar veya boşanma gibi stresli olaylar, düşük benlik saygısı veya kişinin kendisine karşı fazla ön yargılı olup gereğinden fazla öz eleştri yapması gibi durumlar depresyonun nedenlerinden birkaçı olarak sayılabilir. 

   Birden fazla belirtisi, nedeni ve türü (majör depresyon, distimik depresyon) olan depresyonun tedavisi mümkün müdür? Tedavisine değer verip uzman ile iş birliği içinde olan kişilerin depresyon tedavisinde başarı sağlaması kaçınılmazdır. Tedavide kişinin semptomlarına ve semptomlarının yoğunluğuna göre ilaç ve psikoterapi uygulanabilir. Hafif ve orta şiddetli depresyonda bilişsel davranışçı terapilerin oldukça büyük başarılara imza attığı tasdiklenmiştir. Ağır şiddette depresyonda ise psikiyatri hekiminin uygun gördüğü ilacın yanında psikoterapi desteği daha etkin bir tedavi olacaktır. Depresyon sadece yetişkin bireylerde görülen bir rahatsızlık değildir elbette. Çocuk ve ergenlerde de rastlanması nedeniyle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktalar vardır. Öncelikle çocukta veya ergende gözlemlediğiniz davranış değişimlerini, içe kapanma, mutsuzluk gibi durumları hafife almamak gerek. Çocukta en az 2 haftayı geçen değişimler görüldüğü takdirde vakit kaybetmeden uzmana başvurun. Erken teşhis tedavinin seyrinde önemli rol oynayacaktır. Ayrıca depresif hisseden kızınıza/oğlunuza ona karşı sabırlı ve hoşgörülü olduğunuzu, tedavinin her aşamasında destekçi olacağınızı hissettirmek büyük fayda sağlar. Onu mutsuz eden şeyleri dinleyin, empati yapıp beraber fikir yürütmeye çalışın. Unutmayın, karşınızda sizin kendi oğlunuz/kızınızdan önce kendini ifade etmeye çalışan bir birey var, bu nedenle dikkatlice dinleyin, hislerini daha iyi anlamaya çalıştığınızı ona farkettirin. Son olarak belirtmek isterim ki depresyon çözümsüz bir durum değildir. Bu nedenle, öncelikle problemin var olduğunu kabul edip, uzman desteği almak en doğru çözüm olacaktır.

Psikolog Sena SARPDAĞ

Kaynakça:

Higuera, V., & Holland, K. (2020, Şubat 11). Everything You Want to Know About Depression. Retrieved from https://www.healthline.com/health/depression

Çocuk ve Ergenlerde Depresyon. (2019, January 01). Retrieved from https://madalyonklinik.com/blog/cocuk-ve-ergenlerde-depresyon

Türkçapar, H. Depresyon tedavisi; Depresyon-Klinik Uygulamada Bilişsel Davranışçı Terapi.